Hafan > Heneiddio'n Dda

Galluogi pawb i heneiddio’n dda

Mae heneiddio’n dda – ‘ychwanegu bywyd at flynyddoedd, nid blynyddoedd at fywyd yn unig’ – yn bwysig i bob un ohonom, ac i’n gwlad ar y cyfan. Dylai fod yn rhywbeth y gall pawb yng Nghymru ei wneud. Fe ddylid ystyried pobl hŷn yn rhan hollbwysig o gymdeithas a dylen nhw allu cael rhagor o gyfleoedd i gymryd rhan yn ein heconomi a’n cymunedau, ac i gyfrannu atynt.

Ond, mae llawer o bobl yn methu â gwneud y pethau sy’n bwysig iddynt wrth iddynt fynd yn hŷn. Mae problemau â thrafnidiaeth gyhoeddus, er enghraifft, yn golygu bod rhai pobl hŷn yn methu mynd allan o’r tŷ – er mwyn gwirfoddoli, treulio amser gyda theulu a ffrindiau, gofalu am eraill, neu er mwyn cyrraedd apwyntiadau meddygol. Mae llawer o bobl hŷn – 60% o’r bobl sydd dros 75 oed – sydd heb fynediad at y rhyngrwyd, ac maent â risg o gael eu gadael ar ôl wrth i fwy a mwy o wasanaethau symud i fod yn wasanaethau ar-lein.

Nid yw rhai o’r bobl hŷn sydd dlotaf yn derbyn y gefnogaeth ariannol y mae ganddynt hawl iddo. Gallai derbyn y gefnogaeth hon, e.e. Credyd Pensiwn, wneud newid cadarnhaol i’w bywydau. Roedd £170 miliwn o Gredyd Pensiwn na chafodd ei hawlio yng Nghymru yn 2018.

Byddaf yn gweithio er mwyn gwneud Cymru’n genedl o gymunedau sy’n ystyriol o oedran lle mae pobl hŷn yn teimlo eu bod yn cael eu gwerthfawrogi, eu cynnwys a’u parchu, ac yn gallu: 

• mynd allan o’r tŷ
• fforddio gwneud y pethau maen nhw’n dymuno eu gwneud
• byw bywydau iach a gweithgar
• bod yn ymwybodol o’r wybodaeth ddiweddaraf
• dweud eu dweud

Bydd y comisiynydd yn gweithredu i:

• Annog a chefnogi sefydlu cymunedau sy’n ystyriol o oedran ledled Cymru
• Galluogi mwy o bobl gyrraedd y llefydd y maen nhw eisiau mynd, ac i allu gwneud y pethau sy’n bwysig iddyn nhw
• Gwella mynediad at gyngor a chymorth i heneiddio’n dda
• Gwella mynediad pobl hŷn at y gwasanaethau iechyd sydd eu hangen arnynt er mwyn heneiddio’n dda
• Gwella mynediad at y cymorth ariannol sydd ei angen ar bobl hŷn er mwyn heneiddio’n dda
• Grymuso mwy o bobl hŷn i greu newid

Grymuso pobl hŷn i greu newid: 

Bydd y Comisiynydd yn datblygu ac yn hyrwyddo amrywiaeth o adnoddau ac arferion da er mwyn grymuso pobl hŷn i gysylltu'n fwy effeithiol â chyrff cyhoeddus, ynghyd â chynnal cyfres o ddigwyddiadau dysgu i helpu pobl hŷn i ddatblygu eu gwybodaeth a'u sgiliau ar sut i ddylanwadu a chyflawni newid.

Gwneud cymunedau Cymru'n fwy ystyriol o oedran: 

Bydd y Comisiynydd yn gweithio gyda chymunedau ledled Cymru i'w cefnogi i fod yn fwy ystyriol o oedran. Bydd hyn yn cynnwys cynhyrchu canllawiau ar gyfer awdurdodau lleol ar sut y gallan nhw gael statws ystyriol o oedran Sefydliad Iechyd y Byd, hyrwyddo arferion da a mentrau blaengar a fydd yn cael eu darparu gan aelodau o Rwydwaith Heneiddio'n Dda y Comisiynydd, a gweithio gyda busnesau a sefydliadau i wella ymwybyddiaeth o'r cerdyn heneiddio'n dda, sy'n gadael i bobl wybod bod unigolyn hŷn angen ychydig o help neu gymorth.

Parhau i ddatblygu'r rhwydwaith Heneiddio'n Dda: 

Bydd y Comisiynydd yn parhau i ddatblygu'r rhwydwaith Heneiddio'n Dda i ysbrydoli a chefnogi pobl hŷn ledled Cymru i rannu gwybodaeth ac arferion da, gwneud cysylltiadau newydd a sefydlu partneriaethau newydd, a chymryd camau i greu mentrau ystyriol o oedran o fewn eu cymunedau.

Trafnidiaeth i wasanaethau iechyd: 

Bydd y Comisiynydd yn edrych i weld a yw'r opsiynau trafnidiaeth presennol yn rhwystro pobl hŷn rhag cael mynediad at y gwasanaethau iechyd y maen nhw eu hangen. Bydd y gwaith hwn yn cynnwys gweithio gyda phobl hŷn, er mwyn dysgu am eu profiadau o geisio cael trafnidiaeth at wasanaethau iechyd, ynghyd â byrddau iechyd a darparwyr trafnidiaeth er mwyn nodi arferion da a meysydd ble all fod angen gwelliannau.

Gwneud gwasanaethau trafnidiaeth yn fwy ystyriol o oedran: 

Bydd y Comisiynydd yn gweithio gyda phobl hŷn a darparwyr trafnidiaeth ledled Cymru er mwyn datblygu cyfres o safonau trafnidiaeth ystyriol o oedran, ynghyd ag amlygu a hyrwyddo amrywiaeth o arferion da, er mwyn gwella profiadau pobl hŷn yn defnyddio trafnidiaeth gyhoeddus.